Zwyrodnienie stawów – jak uniknąć schorzenia?

Zwyrodnienie stawów może mieć bardzo wiele przyczyn. Wywołać je może konkretny czynnik, jak uraz, zakażenie lub choroba stawów (np. RZS), ale do jej wystąpienia doprowadzić też może nasz styl życia i złe nawyki. Warto więc dowiedzieć się, jakie są czynniki predysponujące do wystąpienia zwyrodnienia stawów i w miarę możliwości je zmniejszyć lub całkowicie wyeliminować. Dowiedz się, co zrobić, aby uniknąć zwyrodnienia stawów.

Co to jest zwyrodnienie stawu?

Zacznijmy od początku, czyli od wyjaśnienia pojęcia zwyrodnienie stawów. Jest to choroba układu ruchu, która rozwija się w wyniku zaburzenia jakości i ilości chrząstki stawowej. Chrząstka ta ma za zadanie amortyzować ruchy stawu i umożliwić przesuwanie się powierzchni stawowych¹.

Choroba zwyrodnieniowa może objąć różne stawy. Wyróżnia się m.in. zwyrodnienie stawu biodrowego, zwyrodnienie stawu kolanowego, zwyrodnienie stawu barkowego czy zwyrodnienie stawów rąk.

Jakie czynniki wywołują zwyrodnienie stawów i jak je modyfikować?

Czynników predysponujących do wystąpienia zwyrodnienia stawów jest całkiem sporo. Niektóre z nich są niemodyfikowalne, jak płeć żeńska, wiek czy uwarunkowania genetyczne, ale inne da się modyfikować. Do grupy tych drugich należą takie czynniki jak¹:

• otyłość – im większa masa ciała, tym większe występuje ryzyko rozwoju choroby zwyrodnieniowej, w tym głównie kolan. Chcąc zmniejszyć zagrożenie rozwojem zwyrodnienia, trzeba zadbać o prawidłową wagę, pozbywając się nadprogramowych kilogramów;
• czynniki zawodowe – choroba zwyrodnieniowa może dotyczyć poszczególnych stawów, które angażujemy podczas codziennej pracy. Spowodować ją może częste klęczenie lub zginanie kolana, długotrwałe stanie, podnoszenie ciężkich przedmiotów, a nawet narażenie na wibracje. W razie pojawienia się pierwszych problemów ze stawami warto więc rozważyć zmianę pracy;
• uprawianie sporu – podczas niektórych form aktywności nasze stawy są nadmiernie przeciążane. Na zwyrodnienia stawów najczęściej cierpią sportowcy uprawiający takie dyscypliny jak piłka nożna, zapasy, taniec, podnoszenie ciężarów czy spadochroniarstwo. Takie osoby mogą być zmuszone do ograniczenia treningów;
• osłabienie mięśni otaczających staw – mięśnie wokół stawu stabilizują go i zapewniają mu płynność ruchu. Mięśnie otaczające stawy można wzmacniać, dbając o dobrą kondycję fizyczną na co dzień;
• zaburzenia budowy stawu – zwyrodnienie stawów może być konsekwencją wad takich jak koślawość i szpotawość kolan, dysplazja biodra czy niestabilność stawu po urazie. W razie ich rozpoznania powinno się podjąć leczenie prowadzące do ich wyeliminowania. Dostępne metody leczenia zaburzeń budowy stawów to m.in. korzystanie z odpowiednich przyrządów ortopedycznych, rehabilitacja i leczenie operacyjne.

Jak zatrzymać zwyrodnienie stawów? Profilaktyka

Chcąc zapobiec rozwojowi zwyrodnienia stawów, trzeba przede wszystkim¹:

• zrzucić zbędne kilogramy i zadbać o dobrą kondycję fizyczną,
• unikać czynności obciążających stawy i doprowadzających do wystąpienia bólu,
• oszczędzać stawy na co dzień, unikając noszenia ciężarów, chodzenia po nieregularnym podłożu, długotrwałego stania czy klęczenia,
• wykonywać zalecone przez lekarza lub fizjoterapeutę ćwiczenia rehabilitacyjne na stawy.

Ważne jest także, by natychmiast reagować, gdy tylko pojawią się pierwsze objawy zwyrodnienia stawów. Wtedy należy udać się do lekarza i rozpocząć leczenie.

Zwyrodnienie stawów – dieta

Aby uniknąć zwyrodnienia stawów, należy zadbać o swoją dietę. Na początek powinno się ograniczyć tłuszcze pochodzenia zwierzęcego takie jak tłuste produkty mięsne, smalec, boczek, kiełbasa, śmietana czy ser żółty. Do diety należy za to włączyć warzywa i owoce oraz tłuszcze rybne. Polecane są szczególnie ryby takie jak łosoś, makrela i sardynka, ponieważ są one bogate w kwasy tłuszczowe omega-3².

Ważne jest, by dostarczać organizmowi kolagen, gdyż ilość tego białka w organizmie maleje wraz z wiekiem. Pomoże nam w tym odpowiednia dieta lub suplementacja np.: 4Flex Silver. Jest to suplement diety w formie saszetek z proszkiem zawierający kolagen Fortigel, wapń oraz witaminę D. 4Flex Silver stosować mogą osoby dorosłe narażone na zwiększoną utratę kolagenu w wyniku starzenia się organizmu³.

Bibliografia:

1. Guła Z., Korkosz M., Choroba zwyrodnieniowa stawów, Medycyna praktyczna dla pacjentów, Reumatologia, 2017.
2. Wolnicka K., Jak się odżywiać, by mieć zdrowe stawy?, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2015.
3. Ulotka 4Flex Silver (dostęp: 2022.03.23.).