Choroby jamy ustnej – rodzaje i leczenie

Choroby jamy ustnej są bardzo powszechne i mogą mieć różnorodne podłoże. W zależności od typu schorzenia objawy różnią się między sobą, choć w większości dolegliwości pojawiają się wykwity w jamie ustnej. Choroby jamy ustnej mogą mieć wpływ również na ogólne zdrowie organizmu. Jakie są najczęstsze choroby jamy ustnej? Po czym je rozpoznać? Jak leczyć?

Choroby jamy ustnej – dlaczego się pojawiają?

Jama ustna to bardzo specyficzne środowisko. Każdego dnia narażona jest na czynniki zewnętrzne, docierające m.in. wraz z pokarmem. Śluzówka ma stały kontakt z różnymi drobnoustrojami chorobotwórczymi, co powoduje występowanie ostrych stanów zapalnych lub innych zmian chorobowych w jamie ustnej.¹

Ostre zapalenie jamy ustnej może być spowodowane poprzez¹:

• inne schorzenia w obrębie jamy ustnej, np. dotyczące zębów;
• niską odporność;
• używki, takie jak alkohol i papierosy;
• niedobory witamin.

Choroby jamy ustnej, w tym ostre stany zapalne pojawiać się mogą również w czasie ciąży oraz w przebiegu chorób ogólnoustrojowych.¹

Najczęstsze choroby jamy ustnej

Zapalenie jamy ustnej oraz wszelkie dolegliwości w jej obrębie mają różnorodne podłoże. Na ich specyfikę wpływają przede wszystkim czynniki, leżące u podłoża schorzenia.²

Grzybica jamy ustnej

Kandydoza jamy ustnej to nic innego jak stan zapalny spowodowany obecnością grzybów. Najczęstszą przyczyną tej dolegliwości są³:

• stany obniżonej odporności;
• antybiotyki (przyjmowane długotrwale);
• niedobory składników takich jak kwas foliowy czy witamina C;
• choroby ogólnoustrojowe, m.in. cukrzyca, niedoczynność tarczycy.

Grzybica jamy ustnej może rozwinąć się również w wyniku niewłaściwej higieny jamy ustnej. W jej przebiegu obserwuje się białawe naloty na śluzówce jamy ustnej.³

Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej

Opryszka to rodzaj wirusowego zapalenie jamy ustnej. Za obecność nadżerki w jamie ustnej odpowiada wirus HSV-1. Do zarażenia opryszczką może dojść podczas wymiany śliny, np. poprzez korzystanie z tych samych naczyń, co osoba zakażona.⁴

Opryszczka ma postać niewielkiego, za to bardzo bolesnego pęcherzyka, wypełnionego przezroczystą cieczą. Po kilku dniach pęcherzyk pęka, pozostawiając bolesne owrzodzenie.⁴

Rak jamy ustnej

Najczęstszy rodzaj nowotworu jamy ustnej to rak płaskonabłonkowy. Nowotwór ten ma postać czerwonych lub białych plam, lokalizujących się głównie w obszarze języka. Mogą pojawiać się również owrzodzenia w jamie ustnej, podatne na zranienia.³

Aftowe zapalenie jamy ustnej

Aftowe zapalenie jamy ustnej to schorzenie z tendencją do nawracania. Przejawia się ono obecnością owrzodzeń małych (tzw. afty Mikulicza) lub nieco większych, i bardziej bolesnych, aft Suttona.⁵

Najczęstsze przyczyny aft to: stres, czynniki genetyczne, mechaniczne uszkodzenia jamy ustnej (spowodowane np. aparatem ortodontycznym), zbyt intensywne szczotkowanie zębów, niska odporność oraz problemy hormonalne.⁶

Innechoroby jamy ustnejto m.in. liszaj płaski, choroby pęcherzowe (zwykle mają podłoże autoimmunologiczne, a ich obecność wiąże się m.in. z krwawieniem w trakcie jedzenia) oraz leukoplakia jamy ustnej.²

Choroby jamy ustnej – jak leczyć?

Leczenie chorób jamy ustnej zależy od ich bezpośredniej przyczyny. Przykładowo, kandydoza jamy ustnej wiąże się często z koniecznością przyjmowania leków lub środków przeciwgrzybiczych.³

W łagodzeniu dolegliwości, pojawiających się m.in. przy aftowym zapaleniu jamy ustnej, pomocne są preparaty dostępne bez recepty, takie jak np. Sachol Fast Effect.

Preparat ten, zamknięty w postaci wygodnego sprayu, pomaga złagodzić dolegliwości bólowe oraz wspomaga gojenie aft.

Działanie swoje zawdzięcza składnikom, takim jak:

• wyciąg z róży damasceńskiej;
• kwas hialuronowy;
• pantenol.

Sachol Fast Effect nie zawiera alkoholu, cukru i szkodliwych parabenów. Wygodny sposób aplikacji sprawia, że preparatu można użyć w dowolnym momencie. Po aplikacji sprayu warto zrezygnować z picia i jedzenia na ok. 30 minut.

Bibliografia:

1. Zagor M., Ostre zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, Medycyna Praktyczna,  2018, dostęp: 15.02.2022.
2.  Dutkowska A. i inni, Zmiany w błonie śluzowej jamy ustnej i języka u ludzi w starszym wieku, Journal of Clinical Healthcare, 2, 2017.
3.  Lorkowska-Zawicka B., Grzybicze zapalenie jamy ustnej, Medycyna Praktyczna, 2014, dostęp: 15.02.2022.
4. Kuchar E., Zakażenie wirusem opryszczki zwykłej u dorosłych, Medycyna Praktyczna, 2017, dostęp: 15.02.2022.
5.  Owrzodzenia aftowe, Przegląd Pediatryczny, dostęp: 15.02.2022.
6. Durska G., Przyczyny nawracających aft, Medycyna Praktyczna, 2014, dostęp: 15.02.2022.