Zdrowie

Woskowina w uchu – jak ją bezpiecznie usunąć?

Ucho człowieka ma fizjologiczną ochronę w postaci wosku, który zabezpiecza przed czynnikami zewnętrznymi i wysuszeniem. Woskowina w uchu pełni więc funkcje kluczowe dla zachowania zdrowego narządu słuchu. Problem pojawia się w momencie, gdy woskowina jest wytwarzana w nadmiarze i zaczyna zalegać w przewodzie słuchowym. Co może się do tego przyczyniać, jak bezpiecznie usunąć woskowinę z ucha i nie uszkodzić delikatnych tkanek? Wyjaśniamy.

Jakie funkcje pełni woskowina w uchu? 

Woskowina w uchu, inaczej wosk uszny, to naturalna wydzielina znajdująca się w przewodzie słuchowym zewnętrznym, zwykle o żółtym, beżowym lub brązowym zabarwieniu. Substancja składa się z wydzielin gruczołów łojowych i potowych, głównie skwalenu, lanosterolu i cholesterolu. 

Podstawową funkcją wydzieliny w uchu jest jego oczyszczanie. Drobnoustroje (wirusy, bakterie, grzyby) i zanieczyszczenia, przedostające się do ucha z zewnątrz, są absorbowane przez lepką substancję i usuwane za pomocą naturalnych procesów migracji komórek nabłonka. Usuwanie woskowiny z ucha wspomagają także ruchy żuchwy. 

Kolejną funkcją woskowiny usznej jest nawilżanie tkanek. Deficyt wosku, np. gdy nagminnie, zbyt często i nieprawidłowo czyścimy uszy, sprawia, że kanał słuchowy jest bardziej podatny na podrażnienia i wnikanie patogenów chorobotwórczych. Wosk zapewnia prawidłowy poziom nawilżenia tkanek i optymalne pH, co chroni naskórek przed urazami.  

Co zwiększa wydzielanie woskowiny w uchu?

Prawidłowo woskowina znajdująca się w uchu zostaje naturalnie wymieniana dzięki migracji nabłonka. Ten proces odbywa się w tempie porównywalnym do wzrostu paznokci. Istnieją jednak czynniki, które stymulują produkcję woskowiny, przez co może być wydzielana w nadmiarze. 

Nadprodukcji woskowiny w uszach sprzyjają m.in.:

  • niewłaściwa higiena, np. wkładanie patyczków higienicznych do przewodu słuchowego;
  • zbyt częste stosowanie preparatów do higieny uszu;
  • używanie słuchawek dousznych;
  • noszenie aparatów słuchowych;
  • kontakt z zanieczyszczeniami powietrza;
  • wady anatomiczne ucha;
  • niektóre choroby dermatologiczne.

Objawy zatkania ucha woskowiną 

Konsekwencją wydzielania nadmiernej ilości woskowiny lub zaburzeń migracji komórek nabłonka jest stopniowe gromadzenie się wosku w przewodzie słuchowym. Z czasem zalegająca woskowina twardnieje, tworząc tzw. czop woskowinowy. 

Zatkanie ucha woskowiną zwykle łatwo zdiagnozować na podstawie objawów, takich jak:

  • świąd, drapanie w uchu;
  • uczucie pełności, niekiedy wilgotności w uchu;
  • dyskomfort, uczucie rozpierania, kłucie w uchu;
  • ból, zwykle narastający po kąpieli, gdy czop woskowinowy pęcznieje;
  • szumy uszne, piszczenie;
  • zaburzenia słuchu, niedosłuch, utrata słuchu.

Woskowina w uchu – jak ją usuwać samodzielnie?

Tylko mając pewność, że przyczyną dyskomfortu lub innych dolegliwości jest właśnie zalegająca w uchu woskowina, można podjąć próbę jej samodzielnego usunięcia. Przede wszystkim należy zaznaczyć, że czyszczenie przewodu słuchowego nie może odbywać się przy użyciu patyczków higienicznych czy żadnych innych przedmiotów. Te służą jedynie do oczyszczania małżowiny usznej. 

Zasady prawidłowej higieny uszu jasno wskazują, że czyścić należy tylko małżowinę i widoczną część przewodu słuchowego. Zwilżonym wacikiem trzeba więc usuwać tylko wosk, który samoistnie wypłynął z ucha. Jeśli tak się nie stanie i woskowina w uchu wytworzyła twardy czop (korek), należy sięgnąć po krople i spraye przeznaczone do jej rozmiękczania. 

Środki, których zadaniem jest upłynnienie twardej woskowiny w uchu, stosuje się kilka razy dziennie, w zależności od wskazań danego preparatu. Po 2-3 dniach wosk powinien wypłynąć z ucha. Aby ułatwić czyszczenie przewodu słuchowego, można zwiększyć częstotliwość ruchów żuchwy, np. żując gumy i przełykając wodę. 

Przy obficie zaczopowanym uchu samodzielne usuwanie woskowiny może nie wystarczyć. Należy pamiętać, że próby mechanicznego usunięcia czopu, np. patyczkiem czy pęsetą, mogą skutkować przesunięciem wosku w głąb (co niesie ryzyko uszkodzenia delikatnej błony bębenkowej), a nawet trwałym ubytkiem słuchu. Jeśli więc spraye do czyszczenia uszu nie przynoszą pożądanych rezultatów, konieczna będzie wizyta u otolaryngologa. Lekarz po ocenie stanu struktur ucha wybierze najbezpieczniejszy sposób na jego oczyszczenie.

Więcej o higienie uszu i sposobach łagodzenia dolegliwości bólowych znajdziesz na stronie kropli LIX – wyrobu medycznego, który łagodzi m.in. ból wywołany podrażnieniem przez woskowinę w uchu.

LIX/09994/01/22

Dodaj komentarz